Το να μάθετε πώς να χειρίζεστε σωστά το σκάφος σας μπορεί να χρειαστεί πολλή υπομονή, αλλά υπάρχουν πολλοί τρόποι για να βελτιώσετε τις ικανότητές σας και να εξασφαλίσετε μια ασφαλή εμπειρία στη θάλασσα.
Εάν θέλετε να επωφεληθείτε περισσότερο από τις εμπειρίες σας στο σκάφος και ταυτόχρονα να κρατήσετε τους πάντες πιο ασφαλείς, είναι σημαντικό να αναπτύξετε ένα ευρύ φάσμα δεξιοτήτων. Με τις απαραίτητες δεξιοτήτες, θα έχετε ευκολότερους ελιγμούς με το σκάφος σας, θα έχετε λιγότερες πιθανότητες να εμπλακείτε σε ατύχημα και σε μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης, θα ξέρετε πώς να χειρίζεστε τον εαυτό σας με σιγουριά.
Οι πιο σημαντικές δεξιότητες
1. Ναυτική Ορολογία και Εξοπλισμός Σκαφών.
Καθώς ετοιμάζεστε για μία άλλη συναρπαστική εμπειρία στο νερό, μπορείτε να αφιερώσετε λίγο χρόνο για να διαβάσετε την ελληνική γλώσσα της ναυτιλίας.
Αυτό το χειμώνα αποφασίστε να μάθετε τη γλώσσα του ναυτικού κόσμου που θα απολαύσετε όλο το καλοκαίρι. Πολύ σύντομα θα “αγκυροβόλησετε”, θα “αριβάρετε”, θα “αρμενίσετε” ή θα “κοτσάρετε” στις συνομιλίες σας και θα ακούγεστε σαν έμπειρος ναυτικός.
Επίσης για εσάς τους αρχάριους είναι απαραίτητο να επεκτείνετε τις γνώσεις σας παρακολουθώντας μαθήματα που έχουν σχεδιαστεί για να αυξήσουν την εμπιστοσύνη σας στο νερό, να μάθετε για τους ναυτικούς χάρτες και τη μορφολογία των νησιών και του βυθού.
2. Στοιχεία Μετεωρολογίας
Είναι πολύ βασικό να μπορείτε να κατανοήσετε τα καιρικά φαινόμενα. Ένας τρόπος για να νιώθετε πιο ασφαλής πριν ταξιδέψετε είναι να μάθετε να αναλύετε τη δημιουργία των ανέμων και την κίνηση τους, τη δημιουργία μετώπων και τη δημιουργία βαρομετρικών συστημάτων.
Ακόμη, να μελετάτε φαινόμενα όπως το μελτέμι και οι αύρες, τη δημιουργία καταιγίδων και τα μέσα ενημέρωσης του καιρού, αλλά και να ερμηνεύετε τα δεδομένα ενός χάρτη επιφάνειας και να γνωρίζετε να χρησιμοποιείτε την κλίμακα μποφόρ.
Μην αγχώνεστε…όλα αυτά φαίνονται πολλά και κάπως δύσκολα να τα μάθει κανείς, όμως θα σας γλιτώσουν από πολλούς μπελάδες!
3. Τεχνικές γνώσεις Σκάφους
Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει ένα ευρύ πεδίο ναυτικών γνώσεων. Τεχνικές γνώσεις επί των πλοίων, των χειρισμών, της συντήρησης των εξαρτημάτων. Θα πρέπει να μάθετε να χειρίζεστε τα διάφορα είδη σχοινιών ενός σκάφους(ναυτικά σχοινιά) και να κατασκευάζετε με άνεση τους βασικούς ναυτικούς κόμπους.
Επιπλέον να αναγνωρίζετε τα είδη και τα χαρακτηριστικά των ιστίων(οσόν αφορά τα ιστιοφόρα) και να τα προσαρμόζετε ανάλογα με το είδος πλεύσης, αλλά και να γνωρίζετε τα σωστικά μέσα που προβλέπονται στα σκάφη κάθε κατηγορίας.
Επίσης βασικό ρόλο έχει και η εκμάθηση του παραδοσιακού κώδικας ηθικής των ναυτικών σε ό,τι αφορά τη συμπεριφορά τους κατά την αντιμετώπιση καθημερινών και έκτακτων καταστάσεων.
4.Μηχανολογικός-Ηλεκτρολογικός-Ηλεκτρονικός Εξοπλισμός του Σκάφους
Κάθε ιδιοκτήτης σκάφους πρέπει να είναι εξοικειωμένος με τα βασικά στοιχεία του σκάφους του, συμπεριλαμβανομένων των ονομάτων για κάθε τμήμα, πού βρίσκονται και γιατί είναι σημαντικά.
Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτή τη γνώση για την επιθεώρηση σας στο σκάφος, έτσι ώστε να βεβαιωθείτε ότι όλα στο σκάφος σας λειτουργούν κανονικά, προτού φύγετε από την αποβάθρα. Κατά αυτόν τον τρόπο θα κατέχετε μία γενική γνώση στα μηχανολογικά συστήματα του σκάφους σας (γεννήτρια κτλ), στη λειτουργία των μηχανών εσωτερικής καύσης, θα γνωρίζετε τα επιμέρους στοιχεία του κινητήρα του σκάφους, τα διάφορα κυκλώματα, καθώς και την αντιμετώπιση βασικών δυσλειτουργιών και την συντήρηση της μηχανής.
Σημαντικός είναι επίσης και ο τομέας του ηλεκτρολογικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού του σκάφους σας, όπως οι μπαταρίες, οι γειώσεις, οι πίνακες, το ανεμόμετρο, το GPS, ο αυτόματος πιλότος κ.λπ.
5. Έκδοση του Πιστοποιητικού Καταμέτρησης
Το Πιστοποιητικό Καταμέτρησης, το οποίο ονομάζεται και Πρωτόκολλο Καταμέτρησης, είναι ναυτιλιακό έγγραφο του σκάφους, στο οποίο καταχωρούνται η χωρητικότητα (καθαρά και ολική), οι διαστάσεις του πλοίου (μήκος, πλάτος και βάθος), το είδος των μηχανών του σκάφους, η ιπποδύναμη, το υλικό του σκάφους, ο τόπος ναυπήγησης, το έτος καθέλκυσης.
Το Πρωτόκολλο Καταμέτρησης έχει μεγάλη σημασία διότι με βάση τα στοιχεία που καταχωρούνται σ’ αυτό καθορίζεται η οργανική σύνθεση του πλοίου και τα διάφορα τέλη (πλοηγικά, φαρικά κ.λπ.) που καταβάλλει το πλοίο.
Ακόμα δίνει στις αρχές το προβάδισμα για την αναζήτηση ενός σκάφους εάν κάποιος/-α δεν καταφέρει να φτάσει στον προορισμό του/της.
Εκδίδεται από τη Λιμενική Αρχή ή από τη Διεύθυνση Ελέγχου Εμπορικών Πλοίων του Υ.Ε.Ν.
6. Ναυτιλιακή Νομοθεσία
Πριν σαλπάρει το σκάφος σου είναι απαραίτητο να υπάρχουν τα γραφειοκρατικά έγγραφα που απαιτούνται, να γνωρίζεις τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα σου, αλλά και του σκάφους σου, καθώς επίσης και τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθήσουν σε περιπτώσεις όπως το ναυτικό ατύχημα ή θαλάσσια αρωγή.
7. Αγκυροβολία
Ειναι η διαδικασία της πόντισης της άγκυρας ή των αγκύρων σε κατάλληλη θέση (αγκυροβόλιο), και η παραμονή του πλοίου σ ́ αυτή καλούμενο έτσι το πλοίο “αγκυροβολημένο”. Στην επιλογή του σημείου της αγκυροβολίας λαμβάνονται υπ ́ όψη, το βάθος του σημείου, το είδος του βυθού, η ύπαρξη ελεύθερου χώρου για ασφαλή τυχόν περιστροφή του πλοίου και η εκτίμηση των προβλεπομένων καιρικών συνθηκών.Από τη στιγμή της αγκυροβολίας το πλοίο παύει να θεωρείται ότι ναυσιπλοεί και υποχρεούται αμέσως να φέρει τα προβλεπόμενα σήματα αγκυροβολίας, τα οποία κατά μεν την ημέρα είναι μία μαύρη σφαίρα, στο στιλίδιο της πλώρης (κατάπλωρα), τη δε νύκτα στο αυτό σημείο σταθερός λευκός περίβλεπτος φανός. Ο δε χρόνος και το σημείο – στίγμα αγκυροβολίας, σημειώνονται στο ναυτικό χάρτη με παράλληλη σχετική καταχώρηση στο ημερολόγιο Γέφυρας.Για πληρέστερη ασφάλεια τα πλοία συνήθως αγκυροβολούν και με τις δύο άγκυρες (αμφιδέτηση), ειδικότερα στους λιμένες όπου αγκυροβολούν και στη συνέχεια πρυμνοδετούν ή σε ποτάμιους λιμένες που αγκυροβολούν με την εξωτερική (κατά πλευρά) άγκυρα οπότε και πλαγιοδετούν στο προβλήτα χωρίς πρυμνήσιους κάβους για να μην ”αναπρωρίζουν”.
Επειδή στο Βόρειο Ημισφαίριο τα καιρικά φαινόμενα π.χ. άνεμος, αλλάζουν κατά διεύθυνση όπως η φορά των δεικτών του ρολογιού, σε αγκυροβολία μιας άγκυρας επιλέγεται η αριστερή άγκυρα, το αντίθετο στο Νότιο Ημισφαίριο, και αυτό προς αποτροπή συστροφών της καδένας (αλυσίδας) της άγκυρας.
Σε περίπτωση αγκυροβολίας με δύο άγκυρες ποντίζεται πρώτα η μία και αφού προχωρήσει λίγο το πλοίο ποντίζεται και η δεύτερη έτσι ώστε τα σημεία πόντισης με τη γραμμή πλώρης να παρουσιάζουν ιδανική γωνία έκαστη 45°.
8. Καταστάσεις Ανάγκης και Πρώτες Βοήθειες
Χρειάζεται οπωσδήποτε να γνωρίζετε όλες τις έκτακτες καταστάσεις ανάγκης που μπορεί να προκύψουν σε ένα σκάφος, είτε βρίσκεται εν πλω, είτε είναι αγκυροβολημένο και να γνωρίζετε τον ιδανικό τρόπο αντιμετώπισής τους.
Σε αυτές τις περιπτώσεις περιλαμβάνεται η πυρκαγιά, το ναυτικό ατύχημα, ο άνθρωπος στη θάλασσα, η εισροή υδάτων, η διαδικασία εγκατάλειψης, η θραύση ιστίου κ.α. Επίσης πρέπει να υπάρχει εξοικείωση με όλα τα σωστικά μέσα.
Οι πρώτες βοήθειες περιλαμβάνουν την καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση, αιμορραγίες, ηλίαση, έγκαυμα, σοκ, κακώσεις, καταστάσεις πνιγμού κ.λπ.
Πάντα να έχετε στο σκάφος σας ένα φαρμακείο Α’ Βοηθειών για έκτακτη ανάγκη.
9. Ναυτική Επικοινωνία
Για την αποφυγή τραγικών καταστάσεων είναι απαραίτητο να γνωρίζετε από ηλεκτρομαγνητικά κύματα, τον τρόπο διάδοσης των σημάτων σε περιπτώσεις ανάγκης και πως να χρησιμοποιείτε τα επιμέρους συστήματα που συνεργάζονται για την επικοινωνία (VHF Radio, καλωδίωση, κεραία κ.α.).
10. Προστασία Θαλάσσιου Περιβάλλοντος
Η διαφύλαξη και η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος είναι ένα θέμα που απασχολεί σοβαρά όλους τους λαούς και τις κυβερνήσεις του πλανήτη. Ειδικότερα η ρύπανση του υγρού στοιχείου, που προκαλεί ο ανθρώπινος παράγοντας, αποτελεί ένα μεγάλο κίνδυνο για τον πλανήτη μας.Για την Ελλάδα και το Αιγαίο πέλαγος ειδικότερα, με τις πολλές θαλάσσιες οδούς με ιδιαίτερα πυκνή διέλευση πλοίων, το μεγάλο αριθμό νησιών, τις μοναδικές φυσικές ομορφιές, την ανεκτίμητη πολιτιστική κληρονομιά και τα μεγάλα τουριστικά ενδιαφέροντα, η αποτελεσματική προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος είναι στόχος υψηλής προτεραιότητας.Στην Ελλάδα, η μέριμνα για την προστασία του περιβάλλοντος σύμφωνα και με τις διατάξεις του άρθρου 24 του Συντάγματος, αποτελεί θεμελιώδη υποχρέωση της Πολιτείας.Έχοντας επίγνωση των ανωτέρω συνθηκών και θεωρώντας ότι η προστασία της θάλασσας και των ακτών αποτελεί όχι μόνο υποχρέωση του σύγχρονου ανθρώπου που συνδέεται άμεσα με την ποιότητα της ζωής και την οικονομική ανάπτυξη γενικότερα, αλλά ουσιαστική προϋπόθεση για την ομαλή διαβίωση και ανάπτυξη των μελλοντικών γενεών, πρέπει να λαμβάνετε όλα τα απαραίτητα προληπτικά και κατασταλτικά μέτρα για την πληρέστερη και αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των θεμάτων προστασίας θαλασσίου περιβάλλοντος. Ένας πολύ ωραίος τρόπος για την αποφυγή ρύπανσης είναι να χρησιμοποιούμε διάφορα οικολογικά προιόντα πολλών χρήσεων, όπως είδη σερβιρίσματος από οικολογική μελαμίνη.
Έχοντας λοιπόν όλες αυτές τις γνώσεις, είσαστε έτοιμοι όχι μόνο να ταξιδέψετε στις ομορφιές του πλανήτη μας, αλλά και να διδάξετε στους συγγενείς και φίλους σας τις απαραίτητες γνώσεις που κι αυτοί μπορεί να χρειάζονται, αλλά δεν το γνωρίζουν!